Tổng quan:
Tín dụng cho nền kinh tế tăng khá trong nửa đầu năm 2021 so với cùng kỳ năm trước, nhiều ngân hàng thương mại đã đề nghị NHNN nới room tín dụng.
Ngày 21/06, thông tin kết quả hoạt động ngân hàng 6 tháng đầu năm 2021, NHNN cho biết tính đến 15/06/2021, tín dụng toàn nền kinh tế tăng 5,1% so với cuối năm 2020 (cùng kỳ năm 2020 tăng 2,26%). Dự kiến đến cuối tháng 6 tăng trưởng tín dụng có thể đạt khoảng 5,5 – 6%. Như đã đưa tin, từ đầu năm, NHNN đề ra 3 kịch bản tăng trưởng tín dụng cho năm 2021. Kịch bản 1, nếu việc tiêm vaccine đại trà và dịch Covid-19 được kiểm soát, tín dụng sẽ tăng 12% đến 13%, có thể đạt 14%. Kịch bản 2, dịch kéo dài đến tháng 6, các biện pháp giãn cách xã hội vẫn được thực hiện, thời gian tiêm vaccine kéo dài, tín dụng có thể tăng từ 10% đến 12%. Kịch bản 3, dịch kéo dài đến hết năm, tăng trưởng tín dụng khoảng 7% đến 8%. Với diễn biến nền kinh tế như hiện tại, NHNN đang hướng tới kịch bản tăng trưởng tín dụng ở mức khoảng 12%, nhưng sẽ điều chỉnh linh hoạt. Với mức tín dụng 5,1% ở thời điểm giữa tháng 6, theo NHNN, mục tiêu tăng trưởng tín dụng 12% vào cuối năm nay sẽ đạt được, thậm chí nếu thuận lợi có thể mở rộng tín dụng cao hơn con số này.
Từ đầu năm, NHNN đã giao xong chỉ tiêu tín dụng lần một đến các TCTD trong hệ thống. Nhóm “BIG4” gồm Agribank, BIDV, VietinBank được cấp “room” năm nay 6,5-7,5%, riêng Vietcombank được giao 10,5%. Hạn mức của một số NHTMCP như VIB, ACB, Sacombank được giao là 8,5-9,5%; MB, VPBank, Techcombank là 10,5-12%. Có thể thấy, mặt bằng “room” tín dụng được NHNN cấp cho các TCTD thấp hơn tổng thể các năm trước. Do NHNN cấp hạn mức tăng trưởng tín dụng hàng năm tùy thuộc vào tình hình hoạt động kinh doanh và tỷ lệ nợ xấu của các NH, những năm gần đây, NHNN thường cấp hạn mức này ban đầu ở mức thấp. Sau đó, thường là trong nửa cuối năm, NHNN sẽ mở rộng hạn mức tín dụng cho từng ngân hàng khi có nhu cầu. Năm nay, nhờ sự phục hồi kinh tế và thị trường bất động sản thuận lợi, tín dụng khởi sắc ngay từ những quý đầu năm. Vì vậy, số NH sắp hết “room” tín dụng xuất hiện nhiều hơn và sớm hơn những năm trước. Ngay từ tháng 04/2021, nhiều NH buộc phải hạn chế giải ngân vì đã tiệm cận hạn mức tăng trưởng tín dụng được giao như MSB, MB, Sacombank... Hiện đã có khoảng 10 NHTM đã gửi đề nghị xin NHNN sớm nới “room”.
Về cơ chế cấp hạn mức TD hàng năm của NHNN cho các NHTM, các chuyên gia cũng đưa ra những ý kiến trái chiều. Ý kiến phản đối cho rằng, đây là một công cụ mang tính hành chính. NHNN không cần dùng trần TD mà có thể dùng công cụ khác để kiểm soát lạm phát và lưu lượng tiền tệ như chỉ số LTD (dư nợ tín dụng/vốn huy động), chỉ số thanh khoản, tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn, hệ số an toàn vốn. Mỗi NH tự điều chỉnh tăng trưởng TD theo khả năng kinh doanh của mình. Không chỉ các chuyên gia trong nước, Moody’s từng nhận định hiệu quả chính sách tiền tệ của Việt Nam còn thấp so với các nước trong khu vực do NHNN kiểm soát thông qua đặt mục tiêu tăng trưởng TD cho từng NH và đặt trần lãi suất cho vay và tiền gửi. Tương tự, IMF cũng cho rằng Việt Nam nên dỡ bỏ dần trần tăng trưởng TD; đồng thời, nới lỏng quy định về trần lãi suất huy động và cho vay nhằm cải thiện tính hiệu quả chính sách tiền tệ theo cơ chế thị trường. Tuy nhiên, NHNN vẫn cho rằng trong tương lai, NHNN có thể xem xét bỏ cơ chế trần tín dụng như hiện nay với điều kiện vốn trung, dài hạn chủ yếu huy động qua thị trường tài chính, chứng khoán, thị trường vốn chứ không phải qua thị trường tiền tệ; các NH không phải huy động vốn ngắn hạn cho vay trung, dài hạn như hiện nay. Ở thời điểm hiện tại, yêu cầu quan trọng của Chính phủ đang là ổn định vĩ mô, trước hết phải ổn định thị trường tài chính tiền tệ. Hạn mức TD đang là một trong những công cụ hiệu quả để NHNN bình ổn thị trường tiền tệ.
Tóm lược thị trường trong nước từ 21/06 - 25/06
Thị trường ngoại tệ: Trong tuần từ 21/06 - 25/06, tỷ giá trung tâm được NHNN điều chỉnh tăng mạnh ở các phiên đầu tuần và giảm trở lại phiên cuối tuần. Chốt tuần, tỷ giá trung tâm được niêm yết ở mức 23.179 VND/USD, tăng 31 đồng so với phiên cuối tuần trước đó. Tỷ giá mua kỳ hạn 6 tháng được duy trì niêm yết ở mức 22.975 đồng. Tỷ giá bán được NHNN niêm yết ở mức thấp hơn 50 đồng so với trần tỷ giá, chốt phiên cuối tuần ở mức 23.824 VND/USD.
Tỷ giá LNH tuần qua biến động tăng – giảm qua các phiên. Chốt phiên cuối tuần 25/06, tỷ giá LNH đóng cửa tại 23.012 VND/USD, chỉ tăng 02 đồng so với phiên cuối tuần trước đó.
Trong tuần qua, tỷ giá trên thị trường tự do tiếp tục tăng qua hầu hết các phiên. Chốt tuần 25/06, tỷ giá tự do tăng mạnh 155 đồng ở chiều mua vào và 135 đồng ở chiều bán ra so với phiên cuối tuần trước đó, giao dịch tại 23.250 – 23.300 VND/USD.
Thị trường tiền tệ LNH: Lãi suất VND LNH trong tuần từ 21/06 - 25/06 dao động theo xu hướng tăng ở tất cả các kỳ hạn từ 1M trở xuống qua hầu hết các phiên. Chốt phiên 25/06, lãi suất VND LNH giao dịch quanh mức: ON 1,20% (+0,13 đpt); 1W 1,32% (+0,07 đpt); 2W 1,41% (+0,06 đpt); 1M 1,54% (+0,01 đpt).
Lãi suất USD LNH duy trì tăng – giảm nhẹ, chốt tuần 25/06 đóng cửa tại: ON 0,14% (-0,01 đpt); 1W 0,17% (-0,02 đpt); 2W 0,22% (-0,02 đpt) và 1M 0,33% (-0,01 đpt).
Thị trường mở: Trên thị trường mở tuần từ 21/06 - 25/06, NHNN chào thầu 1.000 tỷ đồng/phiên ở tất cả 5 phiên trên kênh cầm cố, với kỳ hạn 07 ngày, lãi suất đều ở mức 2,50%. Không có khối lượng trúng thầu, không còn khối lượng lưu hành trên kênh này.
NHNN tiếp tục không chào thầu tín phiếu NHNN.
Thị trường trái phiếu: Trên thị trường sơ cấp, trong tuần từ 21/06 - 25/06, KBNN huy động thành công 6.275/7.000 tỷ đồng TPCP gọi thầu (tỷ lệ trúng thầu 90%). Trong đó, kỳ hạn 5 năm, 10 năm, 15 năm huy động được toàn bộ lần lượt 1.000 tỷ đồng, 3.000 tỷ đồng, 2.000 tỷ đồng; kỳ hạn 30 năm chỉ huy động được 275/1.000 tỷ đồng. Lãi suất trúng thầu kỳ hạn 5 năm tại 1,10%/năm (-0,03% so với phiên trước đó); kỳ hạn 10 năm tại 2,20%/năm (-0,01%), kỳ hạn 15 năm giữ nguyên tại 2,46%/năm; kỳ hạn 30 năm giữ nguyên tại 3,05%/năm. Trong tuần có 10.170 tỷ đồng TPCP đáo hạn. Tuần này từ 28/06 – 02/07, KBNN gọi thầu 6.000 tỷ đồng TPCP, giảm so với mức 7.000 tỷ đồng của tuần trước. Trong tuần này sẽ có 1.000 tỷ đồng TPCP đáo hạn.
Giá trị giao dịch Outright và Repos trên thị trường thứ cấp tuần qua đạt trung bình 13.855 tỷ đồng/phiên, tăng so với mức 11.992 tỷ đồng/phiên của tuần trước đó. Lợi suất TPCP biến động trái chiều ở các kỳ hạn. Chốt phiên 25/06, lợi suất TPCP giao dịch quanh 1 năm 0,39% (-0,01 đpt); 2 năm 0,54% (-0,01 đpt); 3 năm 0,89% (+0,01 đpt); 5 năm 1,09% (+0,003đpt); 7 năm 1,34% (+0,02 đpt); 10 năm 2,22% (+0,05 đpt); 15 năm 2,51% (+0,05 đpt); 30 năm 3,08% (0 đpt).
Thị trường chứng khoán: Thị trường chứng khoán tuần từ 21/06 - 25/06 kém sôi động khi các chỉ số không biến động mạnh khỏi mốc tham chiếu, thanh khoản giảm rõ rệt so với trước đó. Kết thúc phiên cuối tuần 25/06, VN-Index đứng ở mức 1.390,12 điểm, tăng 12,35 điểm (+0,90%) so với tuần trước đó; HNX-Index giảm 0,51 điểm (-0,16%) xuống 318,22 điểm; UPCoM-Index giảm 0,74 điểm (-0,82%) xuống 89,48 điểm.
Thanh khoản thị trường tiếp tục giảm so với tuần trước đó với giá trị giao dịch đạt trên 23.467 tỷ đồng/phiên. Chỉ với vài phiên mua ròng nhẹ, chốt tuần khối ngoại vẫn bán ròng hơn 2.307 tỷ đồng trên cả 3 sàn.
Tin quốc tế
Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và Chủ tịch NHTW Châu Âu (ECB) cùng có những phát biểu quan trọng trong tuần vừa qua. Về phía chủ tịch Fed, trong buổi điều trần trước Ủy ban Hạ viện, ông Jerome Powell khẳng định Fed sẽ làm mọi việc, và duy trì lâu nhất có thể nhằm hỗ trợ nền kinh tế phục hồi hoàn toàn. Bên cạnh đó, ông cho biết lạm phát đã tăng lên trong những tháng gần đây, tuy nhiên được kỳ vọng sẽ giảm trở lại mức 2,0%, là mức mà Fed luôn hướng đến. Ở phía Chủ tịch ECB, trong cuộc họp tại Ủy ban Kinh tế Châu Âu, bà Christine Lagarde cho biết lạm phát của khu vực đồng EUR đang tăng lên, song chủ yếu do những yếu tố tạm thời. Lạm phát toàn phần có khả năng sẽ tiếp tục tăng vào cuối năm, sau đó giảm ở đầu năm 2022. CPI của năm 2021 được dự báo ở mức 1,9%, và năm 2022 được dự báo ở mức 1,5%. Về CSTT, vị Chủ tịch ECB khẳng định những quyết định của cơ quan này trong cuộc họp hồi đầu tháng 6 đã dựa trên tất cả các yếu tố kể cả lạm phát. Các phát biểu trên của hai vị Chủ tịch giúp trấn an thị trường về nỗi lo LSCS tại các khu vực sẽ sớm tăng trở lại.
Mỹ đón một số chỉ báo kinh tế trái chiều, cho thấy sức phục hồi đang dần chững lại. Đầu tiên, GDP chính thức quý I/2021 của nước này tăng 6,4% q/q, không có sự điều chỉnh nào so với thống kê sơ bộ và mạnh hơn mức tăng 4,3% của quý trước đó. Trên thị trường lao động, số đơn xin trợ cấp thất nghiệp lần đầu tuần kết thúc ngày 19/06 ở mức 411 nghìn đơn, mặc dù giảm xuống từ mức 418 nghìn của tuần trước đó nhưng chưa xuống thấp như mức 382 nghìn theo kỳ vọng của các chuyên gia. Tiếp theo, giá trị đơn đặt hàng hàng hóa lâu bền tại Mỹ trong tháng 5 tăng 0,3% m/m sau khi tăng khá mạnh 1,7% ở tháng trước đó, song vẫn thấp hơn mức tăng 0,8% theo dự báo. Ở thị trường bất động sản, doanh số bán nhà mới tại nước này ở mức 769 nghìn căn trong tháng 5, thấp hơn khá nhiều so với mức 817 nghìn căn của tháng 4 hay mức 1,02 triệu căn của tháng 3, trái với dự báo tăng lên mức 864 nghìn căn. Doanh số bán nhà cũ tại nước này ở mức 5,80 triệu căn trong tháng 5, thấp hơn một chút so với mức 5,85 triệu căn của tháng 4, song vẫn cao hơn so với dự báo ở mức 5,70 triệu căn. Đây là tháng giảm thứ năm liên tiếp của chỉ báo này. Cuối cùng, chỉ số giá tiêu dùng PCE lõi của Mỹ tăng 0,5% m/m trong tháng 5, thấp hơn mức tăng 0,7% của tháng trước đó và đồng thời thấp hơn mức tăng 0,6% theo dự báo.
NHTW Anh BOE không thay đổi CSTT, đồng thời quốc gia này đón một số thông tin quan trọng. Cụ thể, trong phiên họp ngày 24/06, BOE nhận định kinh tế nước Anh sẽ phục hồi mạnh mẽ trong năm nay, và có thể về mức trước khi bị đại dịch Covid-19 tác động. Lạm phát được dự báo sẽ tạm tăng vượt lên trên mức 2,0%, chủ yếu do diễn biến của giá năng lượng. Khi các yếu tố tác động nhất thời mờ đi, lạm phát sẽ quay trở lại khoảng 2,0% trong trung hạn. Theo đó, cơ quan này cho rằng các CSTT hiện tại vẫn phù hợp. BOE quyết định duy trì LSCS ở mức thấp 0,1%, đồng thời tiếp tục nắm giữ TPCP ở mức 875 tỷ và TPDN ở mức 20 tỷ GBP, không thay đổi so với trước. Liên quan đến chỉ báo kinh tế Anh, PMI sơ bộ lĩnh vực sản xuất tại nước Anh ở mức 64,2 điểm trong tháng 6, giảm xuống từ 65,6 điểm của tháng 5 và gần khớp với dự báo ở mức 64,1 điểm. PMI sơ bộ lĩnh vực dịch vụ của nước này giảm xuống mức 61,7 điểm trong tháng 6, trái với dự báo đi ngang ở mức 62,9 điểm của tháng 5.
Nguồn: Trung tâm Nghiên cứu kinh tế MSB