Tổng quan:
Ngày 16/06/2023, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ban hành các quyết định về việc tiếp tục điều chỉnh lãi suất điều hành, có hiệu lực từ hôm nay 19/06/2023.
Theo đó, LS cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử LNH và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của NHNN đối với TCTD giảm từ mức 5,5%/năm xuống 5%/năm; LS tái cấp vốn giảm từ mức 5,0%/năm xuống 4,5%/năm; LS tái chiết khấu giảm từ mức 3,5%/năm xuống 3,0%/năm. LS tối đa áp dụng đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng giữ nguyên ở mức 0,5%/năm; LS tối đa áp dụng đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng giảm từ mức 5,0%/năm xuống 4,75%/năm (riêng LS tối đa đối với tiền gửi bằng VND tại QTDND, TCTCVM giảm từ mức 5,5%/năm xuống 5,25%/năm); LS tiền gửi có kỳ hạn từ 6 tháng trở lên do TCTD ấn định trên cơ sở cung - cầu vốn thị trường. NHNN cũng quyết định điều chỉnh mức LS cho vay ngắn hạn tối đa bằng VND của TCTD đối với khách hàng vay để đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ một số lĩnh vực, ngành kinh tế giảm từ mức 4,5%/năm xuống 4,0%/năm (riêng LS cho vay ngắn hạn tối đa bằng VND của QTDND và TCTCVM đối với các nhu cầu vốn này giảm từ mức 5,5%/năm xuống 5,0%/năm).
Theo NHNN, việc điều chỉnh LS nhằm tiếp tục thực hiện chủ trương của Quốc hội, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về giảm mặt bằng LS, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp tăng khả năng tiếp cận vốn, góp phần phục hồi sản xuất kinh doanh. Như vậy, đây là lần thứ 4 liên tiếp kể từ trung tuần tháng 3 tới nay, NHNN điều chỉnh giảm các LS điều hành. Ba lần trước là vào các ngày 14/03, 31/03 và 23/05/2023. Theo các chuyên gia kinh tế, việc hạ LS điều hành sẽ tạo điều kiện cho mặt bằng LS thị trường giảm, giúp giảm chi phí sử dụng vốn, từ đó, cải thiện kết quả hoạt động kinh doanh của DN và kích thích chi tiêu tiêu dùng của người dân.
Ngay trước đó, ngày 15/6/2023, Văn phòng Chính phủ đã ban hành Văn bản số 225/TB-VPCP thông báo kết luận của Thường trực Chính phủ tại cuộc họp về những nhiệm vụ, giải pháp lớn ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng và bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế trong tình hình hiện nay. Trong đó, Thường trực Chính phủ yêu cầu NHNN theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền được giao, khẩn trương thực hiện đồng bộ, hiệu quả các công cụ của CSTT, có ngay các giải pháp thiết thực, cụ thể để giảm thêm mặt bằng LS; trong đó giảm LS điều hành ngay trong tháng 6/2023 và định hướng giảm LS huy động và cho vay đối với khách hàng của các TCTD nhằm hỗ trợ tích cực DN, người dân phục hồi SX-KD, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế; khắc phục hiệu quả ngay việc tăng trưởng TD thấp như 5 tháng vừa qua. Đồng thời, NHNN cần xác định hạn mức tăng trưởng TD cần thiết, hợp lý trong năm 2023, phân bổ hết hạn mức TD và thông báo công khai ngay trong tháng 6/2023 để các TCTD chủ động mở rộng TD từ nay đến hết năm 2023; chú ý đến TD BĐS và TD SX-KD nhằm hỗ trợ thị trường, góp phần khôi phục và khơi thông dòng vốn đầu tư và kinh doanh cho nền kinh tế. Bên cạnh đó, tập trung điều hành thị trường LNH, tạo điều kiện thanh khoản cho các TDTD theo hướng giảm dần LS, bảo đảm vốn cho các TCTD, phát huy vai trò dẫn dắt của các NHTM nhà nước; tiếp tục cải cách, cắt giảm các thủ tục, tiết giảm chi phí, nâng cao hơn nữa khả năng tiếp cận vốn cho DN và người dân; cương quyết cắt giảm các loại phí, lệ phí không cần thiết để hỗ trợ cho khách hàng vay vốn, …
Qua các động thái CSTT của NHNN từ năm 2022 đến nay, các chuyên gia nhận định, NHNN đã khá linh hoạt trong điều chỉnh LS điều hành phù hợp với xu hướng lạm phát, LS trên thế giới và diễn biến kinh tế trong nước. Cụ thể, trước áp lực lạm phát và tăng LS của thế giới (năm 2022 thế giới đã có ít nhất khoảng 300 đợt tăng LS của các NHTW, cao hơn gần 3 lần so với năm 2021, trong đó FED đã 07 lần điều chỉnh tăng LS mục tiêu lên mức 4 – 4,5%/năm), NHNN đã có 2 lần tăng các mức LS điều hành, với tổng mức tăng 2% và 02 lần nâng LS tiền gửi tối đa bằng VND kỳ hạn dưới 6 tháng tại TCTD (ngày 23/9 và ngày 25/10/2022) với mức tăng 0,8 – 2%/năm; tăng 1%/năm LS cho vay tối đa bằng VND đối với một số lĩnh vực ưu tiên (ngày 25/10/2022). Tuy nhiên, sang năm 2023, khi triển vọng kinh tế trong nước ảm đạm đi đôi với các áp lực lạm phát, tỉ giá suy giảm, từ ngày 14/03, NHNN liên tục điều chỉnh giảm các mức LS điều hành.
Các động thái linh hoạt trong điều hành LS của NHNN đã và đang được kỳ vọng sớm mang lại kết quả tích cực, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, góp phần củng cố niềm tin của thị trường vào sự ổn định VND và hoạt động điều hành của NHNN.
Tóm lược thị trường trong nước từ 12/06 - 16/06
Thị trường ngoại tệ: Trong tuần từ 12/06 - 16/06, tỷ giá trung tâm được NHNN điều giảm 2 phiên đầu tuần rồi tăng trở lại 3 phiên cuối tuần. Chốt ngày 16/06, tỷ giá trung tâm được niêm yết ở mức 23.711 VND/USD, giảm tiếp 06 đồng so với phiên cuối tuần trước đó. NHNN tiếp tục niêm yết tỷ giá mua giao ngay ở mức 23.400 VND/USD. Tỷ giá bán giao ngay phiên cuối tuần được niêm yết ở mức 24.846 VND/USD, thấp hơn 50 đồng so với trần tỷ giá.
Tỷ giá LNH biến động theo xu hướng tăng trong tuần qua. Chốt phiên cuối tuần 16/06, tỷ giá LNH đóng cửa tại 23.520 VND/USD, tăng 46 đồng so với phiên cuối tuần trước đó.
Tỷ giá trên thị trường tự do tiếp tục biến động nhẹ trong tuần qua. Chốt phiên 16/06, tỷ giá tự do tăng 45 đồng ở cả hai chiều mua vào và bán ra so với phiên cuối tuần trước đó, giao dịch tại 23.515 VND/USD và 23.565 VND/USD.
Thị trường tiền tệ LNH: Tuần từ 12/06 - 16/06, lãi suất VND LNH tiếp tục giảm mạnh ở tất cả các kỳ hạn từ 1M trở xuống. Chốt ngày 16/06, lãi suất VND LNH giao dịch quanh mức: ON 1,01% (-1,66 đpt so với phiên cuối tuần trước đó); 1W 1,37% (-1,53 đpt); 2W 1,86% (-1,32 đpt); 1M 3,21% (-0,84 đpt).
Lãi suất USD LNH tiếp tục xu hướng ít thay đổi. Phiên cuối tuần 16/06, lãi suất USD LNH đóng cửa ở mức: ON 4,84% (+0,01 đpt); 1W 4,91% (+0,01 đpt); 2W 5,00% (không thay đổi) và 1M 5,16% (-0,01 đpt).
Thị trường mở: Trên thị trường mở tuần từ 12/06 - 16/06, trên kênh cầm cố, NHNN chào thầu ở hai kỳ hạn 7 ngày và 28 ngày, mỗi kỳ hạn 50.000 tỷ đồng, với lãi suất cho cả 2 kỳ hạn 4 phiên đầu tuần ở mức 4,5%, phiên cuối tuần giảm xuống mức 4,0%. Không có khối lượng trúng thầu ở cả 2 kỳ hạn, không có đáo hạn. Như vậy, khối lượng lưu hành trên kênh cầm cố hiện tại giữ nguyên ở mức 293,83 tỷ VND.
NHNN không chào thầu tín phiếu NHNN.
Thị trường trái phiếu: Ngày 14/06, KBNN huy động 4.750 tỷ đồng TPCP, bao gồm 4 loại kỳ hạn. Trong đó, kỳ hạn 5Y không có khối lượng trúng thầu, 10Y trúng thầu toàn bộ 1.500 tỷ gọi thầu, 15Y trúng thầu toàn bộ 2.250 tỷ và 20Y trúng thầu 190/500 tỷ. Lãi suất trúng thầu các kỳ hạn lần lượt tại 10Y 2,85% (-0,1 đpt so lần trúng thầu trước), 15Y 3,05% (không thay đổi) và 20Y 3,19% (-0,56 đpt).
Tuần vừa qua từ 12/06 – 16/06 không có TPCP đáo hạn. Về kế hoạch đấu thầu, trong tuần này, ngày 21/06, KBNN dự định gọi thầu 3.500 tỷ VND TPCP, trong đó, kỳ hạn 10Y gọi thầu 1.500 tỷ, 15Y gọi 1.500 tỷ và 30Y gọi 500 tỷ VND.
Giá trị giao dịch Outright và Repos trên thị trường thứ cấp tuần qua đạt trung bình 6.225 tỷ đồng/phiên, tăng nhẹ từ mức 5.505 tỷ đồng/phiên của tuần trước đó. Trong tuần qua, lợi suất TPCP giảm ở hầu hết các kỳ hạn. Chốt phiên 16/06, lợi suất TPCP giao dịch quanh 1 năm 2,22% (-0,19 đpt); 2 năm 2,22% (-0,19 đpt); 3 năm 2,23% (-0,19 đpt); 5 năm 2,22% (không thay đổi); 7 năm 2,36% (-0,28 đpt); 10 năm 2,75% (-0,29 đpt); 15 năm 2,91% (-0,33 đpt); 30 năm 3,32% (-0,24 đpt).
Thị trường chứng khoán: Tuần từ 12/06 - 16/06, thị trường chứng khoán tiếp tục đà tăng của tuần trước đó ở 2 phiên đầu tuần nhưng đã giảm nhẹ 3 phiên còn lại. Chốt ngày 16/06, VN-Index đứng ở mức 1.115,22 điểm, tăng 7,69 điểm (+0,69%) so với cuối tuần trước đó; HNX-Index thêm 0,84 điểm (+0,37%) lên 228,44 điểm; UPCom-Index cũng tăng 0,43 điểm (+0,51%) đạt 84,62 điểm.
Thanh khoản thị trường giảm nhẹ so với tuần trước đó với giá trị giao dịch trung bình đạt khoảng 18.900 tỷ đồng/phiên so với mức 20.200 tỷ đồng/phiên của tuần trước đó. Khối ngoại mua ròng hơn 118 tỷ đồng trên cả 3 sàn trong tuần qua.
Tin quốc tế
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ Fed tạm ngừng tăng LSCS, dự báo sẽ có những đợt tăng khác trong nửa cuối năm nay. Trong cuộc họp ngày 14/06, Ủy ban Thị trường mở Liên bang FOMC (thuộc Fed) nhận định kinh tế đã tăng trưởng nhanh trong thời gian qua, bên cạnh đó việc làm cũng gia tăng và tỷ lệ thất nghiệp ở mức thấp. Lạm phát vẫn còn duy trì ở mức cao. FOMC tiếp tục hướng tới mục tiêu toàn dụng nhân công và lạm phát 2,0% trong dài hạn. Để đạt được mục tiêu này, FOMC quyết định duy trì LSCS ở mức 5,0% - 5,25%, không thay đổi so với cuộc họp trước đó. Để xác định các chính sách tiếp theo, FOMC sẽ tính tới độ tích lũy của CSTT thắt chặt và độ trễ mà chính sách tác động lên nền kinh tế cũng như lạm phát. Mặc dù vậy, theo biểu đồ dot-plot mới của Fed, LSCS kết thúc năm 2023 được dự báo ở khoảng 5,5% - 5,75%, cao hơn 50 đpt so với dot-plot trong tháng 3. Cũng trong báo cáo chi tiết, Fed dự báo GDP Mỹ năm 2023 tăng 1% (+0,6 đpt so với dự báo trước); chỉ số giá tiêu dùng cá nhân PCE toàn phần được dự báo tăng 3,2% (+0,1 đpt); PCE lõi được dự báo tăng 3,9% (+0,3 đpt) và tỷ lệ thất nghiệp được dự báo ở mức 4,1% (+0,4 đpt).
Nước Mỹ ghi nhận một số chỉ báo quan trọng. Đầu tiên, chỉ số giá tiêu dùng CPI toàn phần tại nước này tăng 0,1% m/m trong tháng 5, giảm tốc so với đà tăng 0,4% của tháng 4 và thấp hơn mức tăng 0,2% theo dự báo. CPI lõi trong tháng vừa qua tăng 0,4% m/m, nối tiếp đà tăng cũng ở 0,4% của tháng trước đó và đồng thời khớp với dự báo. So với cùng kỳ năm 2022, CPI toàn phần và CPI lõi tháng 5 lần lượt tăng 4,0% và 5,3% y/y, cùng hạ nhiệt so với con số 4,9% và 5,5% của tháng 4. Tiếp theo, chỉ số giá sản xuất PPI toàn phần tăng 0,2% m/m trong tháng 5, bằng với đà tăng của tháng 4 và khớp dự báo. Mặc dù vậy, PPI lõi trong tháng vừa qua giảm 0,3% m/m sau khi tăng 0,2% ở tháng 4, sâu hơn mức giảm 0,1% theo dự báo. Về lĩnh vực bán lẻ, doanh số bán lẻ lõi tại Mỹ tăng nhẹ 0,1% m/m trong tháng 5 sau khi tăng 0,4% ở tháng 4, khớp với dự báo. Doanh số bán lẻ toàn phần tại nước này tăng 0,3% m/m trong tháng vừa qua, nối tiếp đà tăng 0,4% của tháng 4 và trái với dự báo giảm nhẹ 0,2%. So với cùng kỳ năm 2022, doanh số bán lẻ toàn phần tăng khoảng 1,6% y/y. Cuối cùng, ở thị trường lao động, số đơn xin trợ cấp thất nghiệp lần đầu tại Mỹ tuần kết thúc ngày 10/06 ở mức 262 nghìn đơn, đi ngang so với tuần trước đó và trái với kỳ vọng giảm trở lại 246 nghìn đơn.
NHTW Châu Âu ECB tiếp tục tăng LSCS. Trong phiên họp ngày 15/06, ECB nhận định lạm phát tại Eurozone đang suy yếu nhưng vẫn còn quá cao và dai dẳng. Cơ quan này ưu tiên đưa lạm phát về lại mức mục tiêu 2,0% trong trung hạn. Do vậy, ECB quyết định tăng bộ LSCS thêm 25 đcb. LS tái cấp vốn, LS cho vay cận biên và LS tiền gửi của ECB lần lượt sẽ ở mức 4,0%, 4,25% và 3,50%. Cũng trong cuộc họp này, ECB dự báo kinh tế Eurozone tăng trưởng 0,9% trong năm 2023 và tiếp tục tăng 1,5% năm 2024 (cùng giảm 0,1 đpt so với kỳ họp trước). Bên cạnh đó, tỷ lệ lạm phát được dự báo ở mức 5,1% năm 2023 (-0,3 đpt) và 3,0% năm 2024 (không điều chỉnh). Liên quan đến kinh tế Eurzone, sản lượng công nghiệp tại khu vực này tăng 1,0% m/m trong tháng 4 sau khi giảm 3,8% ở tháng trước đó, tích cực hơn mức tăng 0,8% theo kỳ vọng. Bên cạnh đó, chỉ số giá tiêu dùng CPI toàn phần và CPI lõi tại Eurozone chính thức tăng 6,1% và 5,3% y/y, không điều chỉnh so với thống kê sơ bộ.